SIKÇA SORULAN SORULAR SIKÇA SORULAN SORULAR

MARKA


1- Marka Nedir?
Marka başvuru ve tescili işlemlerinde bahsedilen markanın T.C. yasalarında tanımı: Bir işletmenin mal veya hizmetlerini bir başka işletmenin mal veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlaması koşuluyla kişi adları dahil, özellikle sözcükler, şekiller, harfler, sayılar, malların biçimi veya ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebilen, baskı yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işaretlerdir. Yaygın bilinen anlamı, sektörünüzde ürettiğiniz mal veya hizmetin adıdır. Ticaret unvanınız asla marka değildir. Marka tescili Türk Patent ve Marka Kurumu’nda Marka tescil belgesi ile belgelendirilerek tescil edilir.

2- Marka tecil başvurusu öncesi yapılması gerekenler nelerdir?
Marka başvurusunun kanunda belirtildiği nitelikte “ayırt edici nitelikte olması bir zorunluluktur. Başka tescilli markalardan ayırt edici olması açıklaması, yoruma dayalı bir durum olduğundan, daha önceki uzman kararlarından yola çıkarak değerlendirme yapılması ve bu değerlendirmeye göre başvuru kararı verilmesi gerekmektedir. Bunun için marka başvurusu öncesi başvurulacak marka için benzerlik araştırması yapılması ve araştırma sonuçlarına göre başvuru kararı verilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde zaman ve maddi kayıplar yaşanabildiği gibi, elde edilen tescilin kaybı da söz konusu olabilmektedir. 

3- Kimler marka başvurusu yapabilir?
• Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları,
• Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yerleşim yeri olan veya sınai ya da ticari faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler,
• Paris Sözleşmesi veya Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması hükümleri dâhilinde başvuru hakkına sahip kişiler,
• Karşılıklılık ilkesi uyarınca, Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki kişilere sınai mülkiyet hakkı koruması sağlayan devletlerin uyruğundaki kişiler, marka başvurusu yapabilir.

4- Marka tescili neden yapılmalıdır?
Markanız, sektörünüzde ürettiğiniz mal ve/veya hizmetin adıdır. İmaj çalışmaları için maddi ve manevi büyük emekler verdiğiniz markanızın bir an elinizden alındığını düşününüz! Piyasadaki prestijiniz, her şeyiniz, uzun yıllardır kalite, dürüstlük ve fiyat politikaları gibi emekler verdiğiniz markanız üçüncü kişiler tarafından kullanıldığını ve siz markanızı kullanmak için anılan kişilerden ücret karşılığında izin aldığınızı düşününüz! İşte bu tarz olaylara meydan vermemek için markanızı tescili gereklidir. Ticaret unvanınız asla marka değildir. Marka Tescili Türk Patent ve Marka Kurumu onayı ile tescil edilir. 

5- Tescilli markayı kullanmanın cezaları nelerdir?
Tescilli markanızın başkaları tarafından kullanımı durumunda • Bir yıldan dört yıla hapis cezası • Ticaretten süreli veya süresiz men. • Tazminat davaları • Taklit edilen malların polis tarafından toplatılması ve malların hak sahibi tarafından alınması ve /veya satılması gibi yaptırımlar uygulanmaktadır. 

6- Türkiye’de marka tescili ne kadar sürede sonuçlanır?
Başvuru tarihi itibariyle, tüm şartların yerine getirilmesi ve belgelerin eksiksiz olarak TÜRKPATENT’e sunulması halinde başvurunun belgeye bağlanma süresi yaklaşık 6 aydır. Bu sürenin uzamasına, başvurusu yapılan markanın TÜRKPATENT tarafından yapılan incelemede ayırt edici bulunmaması, tescilli veya işlemde olan markalar ile benzer bulunması ya da ilan aşamasında 3. kişilerden itiraz gelmesi gibi nedenler yol açabilir. Bu hallerde başvurunun belgeye bağlanma süresi 9-24 aya çıkabilir.

7- Marka olarak tescil edilemeyecek işaretler nelerdir?
Marka olarak tescil edilemeyecek işaretler 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 5. maddesinde sıralanmıştır. Kanun hükmüne göre, • Marka tarifinde belirtildiği üzere marka tanımının dışında kalan herhangi bir işaret, • Herhangi bir ayırt edici niteliğe sahip olmayan işaretler, • Ticaret alanında cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak belirten veya malların üretildiği, hizmetlerin sunulduğu zamanı gösteren veya malların ya da hizmetlerin diğer özelliklerini belirten işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler, • Aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetlerle ilgili olarak tescil edilmiş ya da daha önceki tarihte tescil başvurusu yapılmış marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer işaretler, • Ticaret alanında herkes tarafından kullanılan veya belirli bir meslek, sanat veya ticaret grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler, • Malın doğası gereği ortaya çıkan şeklini ya da başka bir özelliğini veya teknik bir sonucu elde etmek için zorunlu olan veya mala asli değerini veren şeklî ya da başka bir özelliğini münhasıran içeren işaretler, • Mal veya hizmetin niteliği, kalitesi veya coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltacak işaretler, • Kamuyu ilgilendiren, tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş diğer işaretler ile yetkili mercilerce tescil izni verilmemiş olan armaları, nişanları veya adlandırmaları içeren işaretler, • Dinî değerleri veya sembolleri içeren işaretler, • Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı işaretler, • Tescilli coğrafi işaretten oluşan ya da tescilli coğrafi işaret içeren işaretler, marka olarak tescil edilemezler.

8- Marka koruması ne zaman başlar?
Marka başvurusu için gerekli başvuru evraklarının TÜRKPATENT’te kayda girdiği tarih, saat ve dakika itibariyle koruma başlamaktadır. Markanın koruması devam ederken markanın üçüncü kişiler tarafından kullanılması durumuna açılacak davalarda, davaların nihai karar vermesi, başvurusu yapılan markanın TÜRKPATENT Resmi Marka Bülteni'nde yayın kararı alması -bu başvurudan takriben 15 gün – 4 ay civarı kadardır- ve marka tescil belgesi kararı alınması neticesindedir. Bu süre içerisinde ihtar edildikten sonra ya da bazı durumlarda ihtar edilmeden açılan davanın neticesinin uzamasına sebep veren anlaşmazlıkta, davalı sorumlu tutulabilecektir. 

9- Marka tescil belgesi nasıl bir koruma ve hak sağlar?
• Markanın tescil edilmesi, tescil belgesinde yazılı olan ürün ve hizmetler üzerine markayı koyma ve kullanma hakkı verir ve sahibine tescilli markayı haksız yere kullanan ve/veya taklit edenlere karşı ihtarname gönderme, markayı taşıyan ürünlere ihtiyati tedbir ve el koyma, tazminat talebi gibi Kanun’da yer alan hakların kullanılması imkanını sağlar. Marka sahibinin bu haklarını etkin bir şekilde kullanabilmesi için markasını olası taklitlere karşı etkin bir şekilde izlemeye almalıdır. Ayrıca, tescil edilmek üzere yayınlanan markalardan benzerlerini tespit etmek ve itiraz hakkını kullanarak ilgili markanın tescilini engellemek üzere marka vekillerine başvurarak, marka izleme hizmeti alması da tavsiye edilir.
• Bilinmesi gereken önemli bir husus şudur ki; başvuru hakkı, hak sahibine işareti bir marka olarak koruma hakkı sağlamaz. Zira tescili bekleyen bir hak doğuran başvuruya konu marka tescil edilmedikçe, haksız rekabet hükümlerine göre koruma altında bulunacaktır.
• Markanın tescili için yapılacak başvurunun yayınlanmasından sonra doğabilecek durumlarla ilgili olarak tazminat talebi yapılabilir. Marka başvurusunun yayınlanması ile anlaşılması gereken, ilk idari inceleme işlemi sonrasında üçüncü kişilerin itirazına açıldığı 2 aylık bülten ilanı aşamasıdır. Bu aşama markanın yine henüz tescil edilmediği ve idari sürecin devam ettiği aşamadır. Ancak başvurunun yayını ile doğan haklar, tescilin yayınıyla birlikte tescilli markadan doğan hakların kapsamı içinde değerlendirilir. Olası bir dava halinde Mahkeme, öne sürülen iddiaların geçerliliğine ilişkin olarak tescilin yayınlanmasından önce karar veremez.
• Bu sebeplerle, markanın tescil edilmeden önce kullanılması tavsiye edilmemektedir. Bununla birlikte, uzun zamandır kullanılan ve benzeri olmadığı kesinlikle bilinen bir markanın zaten kullanılıyor olması sebebiyle, müracaat durumundan kaynaklanan kullanmama tavsiyesi içerisinde değerlendirilemeyeceği açıktır.
• Markanın sağladığı haklar, üçüncü kişilere karşı marka tescilinin yayın tarihi itibariyle hüküm ifade eder. Marka tescilinin yayını ile anlaşılması gereken, idari işlemlerin son bulması ve markanın belgeye bağlanmasına karar verilmesi sonrası tescil ilanı aşamasıdır.
• Marka tescil edildikten sonra her türlü hukuki veya cezai talepte bulunulabilir. Marka tescil edilmesi sonrası sahibine, tek başına kullanma hakkı veren ve bu yönüyle üzerinde ekonomik olarak yararlanma hakkı sağlayan bir belgedir.
• Aynı şekilde, marka belgesi hak sahibine başkalarının aynı ya da ayırt edilemeyecek kadar benzer markaların kullanılmasını önleme hakkı vermektedir. Söz konusu önleme hakkı, hakkın tecavüze uğradığına ilişkin tespit davası, ihtiyati tedbir istemli tecavüzün ortadan kaldırılması ve tazminat davası ve yine tecavüz fiillerinin ortadan kaldırılmasına yönelik olarak ürünler ve ürünlerin üretilmesine yarayan kalıp ve parçalara el koymayı kapsayacak şekilde ceza davası açılması hakkını da vermektedir.

10- Marka üzerinde yer alan ®, ™, © işaretlerini anlamı ve özellikleri nelerdir? Müseccel marka ne demektir?
• "Müseccel Marka",  tescil edilmiş ve tescilli olarak korunan marka anlamına gelmektedir.
 ® işaretinin açılımı "Register" olarak yazılmakta ve "Tescillidir" anlamında mal ve hizmetlerde markanın  genelde sağ üst köşesinde kullanılmaktadır.
 TM işaretinin açılımı "Trade Mark" olarak yazılmakta ve "Ticari Marka" anlamına gelmektedir. Tescil başvurusu yapılmış ve henüz tescil edilerek marka tescil belgesine bağlanmamış markalar için kullanılmaktadır. Ayrıntılı bilgi  için marka tescil sayfasına gidiniz.
 © işaretinin açılımı "Copyright" olarak yazılmakta ve "Telif Hakkı" anlamında kullanılmaktadır.
Bu işaretlerin tescil edilmeden kullanımı suç teşkil etmektedir.

11- Ticari Marka ve Hizmet Markası arasındaki fark nedir?
Anılan ayrım mülga (hükümden kalkmış olan) Markaların Korunmasına İlişkin 556 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de yapılmıştır. 10.01.2017 itibarı ile yürürlüğe giren Sınai Mülkiyet Kanunu’nda böyle bir ayrıma yer verilmemiştir. Daha önce de böyle bir ayrım edildiği  belirlenmemiştir. Hizmet sektöründekiler için Hizmet Markası denilmesi ticaret ile uğraşanların mallarına ticari mal denilmesi durumlarından dolayı iki şekilde de belirtilebilen, kanuna göre bir ayırımın olmadığı tanımlardır. 
 
12- Marka tescili için ne zaman başvuru yapılmalıdır?
Marka başvurusu markanın ilgili ürün ya da hizmet üzerinde kullanımından önce başvurusu yapılması tavsiye edilmektedir.  Markanın kamuya,  marka tescil başvurusu öncesi tabelada, katalog, web sitesi vb. görsel ortamlarda sunulması belirli bir tanınmışlığa ulaşmadan veya ulaştıktan sonra başkalarının markayı tescil etmesi risklerine meydan verecektir. 

13- Marka tescili almak istiyorum. Ancak daha önce başkaları tarafından tescil ettirilmiş ve kullanılmıyor ise ne yapabilirim?
Öncelikle marka sahibi ile anlaşarak marka devir alınabilir. Bu mümkün almazsa, markanın kullanılmadığı konusunda yetkili mahkemede “Delil Tespiti” yaptırıldıktan sonra, markanın başkalarına devrini önleyecek ihtiyati tedbir talepli, bir hükümsüzlük davası açılabilir. Hükümsüzlük kararı alındıktan sonra markanın tescili için TPE ye başvurulabilir.

14- Türkiye' de tescilli olmayan ancak yurt dışında tanınmış markaların üçüncü kişiler adına tescili engellenebilir mi?
Üçüncü kişiler tarafından yapılan bu tür başvurular Resmi Marka Bülteninde yayınlandığında, Türkiye’de tescilli olmayan tanınmış marka sahibi adına, tanınmışlığı belgeleyerek itiraz yapmak suretiyle bu tescilleri engellemek mümkündür. Tescilsiz markalar, Türk Ticaret Kanunu’nun haksız rekabet hükümlerine göre korunur. Dolayısıyla tescilsiz olarak kullanılan tanınmış bir markanın, aynı eşya veya hizmet için bir başka kişi adına tescil edilmesi durumunda da, 556 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 42 inci maddesinde belirtilen hükümsüzlük halleri söz konusudur ve dava açılması halinde tescil edilen marka mahkemece hükümsüz sayılabilir.

15- Bir marka nasıl tanımlayıcı olabilir?
Bir ürünün veya hizmetin cinsi, vasfı, değeri, kaynağı vb. ürünü veya hizmeti tanımlayan, herkesin kullanımına açık, ayırt edici nitelik taşımayan ve genel anlam ifade eden işaretler tanımlayıcı olarak nitelendirilir ve bunlar marka özelliği taşımaz. Örneğin ÖDEME NOKTASI, YAŞLILIK ARAŞTIRMA MERKEZİ, OTOMOBİLLER İÇİN HATCHBACK, STATION WAGON gibi.

16- Markalarda "Fiili Kullanım" ve "İlk Kullanım" - "Öncelik hakkı" ne anlama gelmektedir?
Marka tescilinde ilk başvuran marka tescil belgesini markanın alınmasına engel geçerli bir itiraz yoksa alması mümkündür. Ancak marka mevzuatı markayı ilk tescil ettireni değil de markayı fiilen ilk kullananı da koruyan bir düzenleme getirmiştir. Bu durumda bir markayı bilfiil ilk kullanan ve bu kullanımını kanıtlayan kişi, markanın gerçek hak sahibi konumunda olabilmektedir. Bazı istisnai durumlarda söz konusu olabilmektedir.  Kanun, gerçek marka hakkı sahibi sayarak, markayı fiilen ilk kullanan kişiden yana bir tercih kullanması için karşı tarafın bu yaklaşımını kötü niyetle yapmış olduğu kanaatine de varması gerekmektedir. Bu durumda bir başka üçüncü kişi, markayı tescil ettirmiş olsa da markayı fiilen ilk kullanan kişi bu fiili kullanımını  kanıtlayarak kullanımından doğan öncelik hakkına dayanarak, sonradan markayı tescil ettiren kişiye hükümsüzlük davası açabilir ve markanın kendi adına tescil edilmesini sağlayabilir. 

17- Türkiye'de tescil edilen marka tüm dünyada geçerli midir?
Marka Tescil Belgesi hangi ülkede alınmış ise o ülkede koruma sağlamaktadır. Tanınmış marka statüsünde olan markalar hariç tüm markalar başvurusunu yapmadığı bir ülkede koruma sağlayamaz. Tanınmış markalarda ancak başvurusunun yapılmadığı ülkenin yetkili patent ofisinin uzmanının markayı bilmesi halinde markasını koruyabilir, ya da markasına başka ülkede kabul yayını ile ilan edilmesinden haberdar olması ile itiraz ederek o markanın ilgili ülkede marka koruması almasını engelleyebilir. Bazı durumlarda belli seviyede tanınmışlığı göreceli az olan markalar hükümsüzlük davası ile ancak korumayı sağlamak durumunda kalabilmektedir.

18- Marka başvuru, marka tescili ve tescil belgeleri üzerinde değişiklikler nelerdir? Bu değişikliklerin TÜRKPATENT'e bildirilmesi şart mıdır?
Marka sahibi, markasını kullanarak ya da başkasının kullanmasına izin vererek markasından ekonomik menfaat elde eder. Marka tescil belgesi ile elde edilen hak devredilebilir, lisans sözleşmesi yoluyla kiralanabilir, veraset yolu ile varislere intikal edebilir ya da rehin edilebilir. Marka tescil belgesi üzerinde yapılan devir, lisans, veraset ve intikal, rehin gibi tasarruflarla, adres ve unvan değişikliklerinin üçüncü kişilere karşı hüküm ifade edebilmesi için marka siciline kayıt edilmesi gereklidir. Bunun için de, bu değişiklikler TÜRKPATENT’e bildirilmelidir.

19- Marka yıllık koruması ve hukuki takibi, izlenmesi nedir?
Başvurusu yapılan markalar arasından tam kabul, ya da kısmı kabul yayın kararı ile  ilanına karar verilen başvurular Resmi Markalar Bülteni'nde ilan edilmektedir. Bültenlerde ilan edilen markalar 2 aylık süre ile askıda kalır. Marka koruması  ile bültenlerde ilan edilen markaların tescilli ya da tescil başvurusu yapılmış marka sahipleri adına benzerlik yönünden karşılaştırılması ve benzer markaların tescilinin engellenmesine yönelik çalışma yapılır. Bazı durumlarda resen karar düzeltme ile doğrudan markanın birebir aynısı ya da bazı ayırt edici nitelikten yoksun farklılıkları nedeniyle  markasını tescil ettirmiş hak sahibinin markası korunmaktadır. Markanın bu şekilde koruması TÜRKPATENT yetkili memurları tarafından yapılmaz. Markayı izlemeye yetkili uzman danışmanlar ve marka vekilleri sorumluluğunda yapılmaktadır. Tescilli markalara benzer bir markanın TÜRKPATENT tarafından benzer  görülmemesi nedeniyle itilafta olabilecek markalar için marka sahibi haberdar edilip itiraz  edilip, edilmeyeceği konusunda bilgilendirilir. Marka koruması her yıl mark  sahibine bildirilir. TÜRKPATENT’den ücret karşılığı takip için elde edilen resmi bülten kaydı ile yapılır. Marka sahiplerinin bu hizmeti özel olarak yapması hem daha maliyetli hem de her ay içerisinde iki defa ilan edilen  resmi marka bültenlerinin sürekli takibinin uzmanlık istemesi gibi  zorluklar içermesi nedeni ile  patent ofislerinin yaptığı TÜRKPATENT siciline kayıtlı marka vekillerinin sorumluluğunda marka sahiplerinin   tescilden doğan hakkın korunması için yapılan korumadır.

20- Marka başvurusu ve tescil sonrası alınacak resmi harçlar ücretler nelerdir?
Marka başvurusu sırasında 1’den 45’ kadar sınıflandırılan uluslararası mal ve hizmet sınıflarının, marka başvurusu hangi sınıfları içeriyorsa sınıf harç ücreti, ve marka tescil belgesi harç ücreti alınmaktadır. Marka tescili sonrası resmi koruma tarihi itibariyle 10. Yıl sonunda marka tescil belgesi yenileme harç ücreti ve süre içerisinde yapılabilecek yıllık koruma ücretleri dışında ihtiyaç duyulduğu takdirde marka hakkından feragat etme (TÜRKPATENT bazı yıllarda  bu işlem için harç ücreti almıştır), unvana göre marka araştırma ücreti (bu hizmet patent ofisimizde ücretsiz yapılmaktadır) devir, intikal, adres değişikliği (bazı yıllar TÜRKPATENT bu işlem için harç ücreti almamaktadır), unvan adres nevi değişikleri (bazı yıllar TÜRKPATENT bu işlem için harç ücreti almamaktadır), birleşme, bölünme veya ayni sermaye koyma borcu gibi yapısal değişikliklere ilişkin işlem ücreti, ilave her sınıf için marka benzerlik araştırma ücreti (bu hizmet ofisimizde ücretsiz yapılmaktadır),Tanınmışlık talebi inceleme ücreti, Resmi Markalar Bülteninde yayımlanan marka başvurularına itiraz ücreti, Bir kelime bir sınıf için marka benzerlik araştırma-fonetik ve detaylı ücreti (bu hizmet belli bir sayıda ofisimizde ücretsiz yapılmaktadır), Madrid protokolü uyarınca uluslararası marka başvurusunun WIPO’ya bildirilmesi ücreti, Madrid Protokolü uyarınca yer değiştirme ve dönüştürme ücreti, rüçhan hakkı kayıt ücreti, rüçhan hakkı belgesi düzenleme ücreti, sınıflandırma listesi düzenleme ücreti.

21- Uluslararası marka yıllık koruması, aidatı, izlemesi nasıldır?
Marka başvurusu sırasında 1’den 45’ kadar sınıflandırılan uluslararası mal ve hizmet sınıflarının, marka başvurusu hangi sınıfları içeriyorsa sınıf harç ücreti, ve marka tescil belgesi harç ücreti alınmaktadır. Marka tescili sonrası resmi koruma tarihi itibariyle 10. Yıl sonunda marka tescil belgesi yenileme harç ücreti ve süre içerisinde yapılabilecek yıllık koruma ücretleri dışında ihtiyaç duyulduğu takdirde marka hakkından feragat etme (TÜRKPATENT bazı yıllarda  bu işlem için harç ücreti almıştır), unvana göre marka araştırma ücreti (bu hizmet patent ofisimizde ücretsiz yapılmaktadır) devir, intikal, adres değişikliği (bazı yıllar TÜRKPATENT bu işlem için harç ücreti almamaktadır), unvan adres nevi değişikleri (bazı yıllar TÜRKPATENT bu işlem için harç ücreti almamaktadır), birleşme, bölünme veya ayni sermaye koyma borcu gibi yapısal değişikliklere ilişkin işlem ücreti, ilave her sınıf için marka benzerlik araştırma ücreti (bu hizmet ofisimizde ücretsiz yapılmaktadır),Tanınmışlık talebi inceleme ücreti, Resmi Markalar Bülteninde yayımlanan marka başvurularına itiraz ücreti, Bir kelime bir sınıf için marka benzerlik araştırma-fonetik ve detaylı ücreti (bu hizmet belli bir sayıda ofisimizde ücretsiz yapılmaktadır), Madrid protokolü uyarınca uluslararası marka başvurusunun WIPO’ya bildirilmesi ücreti, Madrid Protokolü uyarınca yer değiştirme ve dönüştürme ücreti, rüçhan hakkı kayıt ücreti, rüçhan hakkı belgesi düzenleme ücreti, sınıflandırma listesi düzenleme ücreti.

22- Yurtdışında marka başvurusu nasıl yapılır?
Tüm dünyada Türkiye'nin yararlanabildiği 3 toplu tescil sistemi vardır: Avrupa Birliği Markası- Topluluk markası (CTM), Madrid Protokolü (WIPO) ve Afrika Fikri Mülkiyet Örgütü (OAPI). Başvurular, başvuru sahiplerinin özel durumlarına göre en uygunun yapılması önemlidir.

23- Markaların yutdışı tescil işlemlerinde devlet destekleri nelerdir?
İki farklı destek uygulaması ile yurtdışında markalaşmaya destek verilmektedir. 
 Ekonomi Bakanlığı'na bağlı İhracat Genel Müdürlüğü, Yurtdışında Ofis-Mağaza Açma, İşletme ve Marka Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ kapsamında sağlanan destekler doğrudan İhracatçı Birliklerince, yurtdışında markaya dayalı tanıtım harcaması yapan firmalara, Dış Ticaret Sermaye Şirketi (DTSŞ) ve Sektörel Dış Ticaret Şirketi (SDŞ) statüsündeki şirketlere verilmektedir.
Bir diğer destek uygulaması ise KOSGEB tarafından verilen markalaşma destekleridir.
• Destek uygulamaları hakkında KOSGEB Başkanlığı ve Dış Ticaret Müsteşarlığı yanında sektörel İhracatçı Birlikleri'nden detaylı bilgi alınabilir.

24- Tanınmış Marka nasıl olunur? Şartları nelerdir?
19.11.2003 tarih ve 25294 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5000 sayılı Türk Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun madde 13 (d) bendi uyarınca "İlgili mevzuat hükümlerine göre, markaların tanınmışlık düzeyleri ile ilgili esasların belirlenmesi ve uygulamaya konulması işlemlerini yapmak.," hükmü uyarınca 05/08/2004 tarihinde Türk Patent Enstitüsü Yönetim Kurulu, "Markaların Tanınmışlık Düzeyleri İle İlgili Esaslar ve Uygulaması" başlıklı karan almış ve kriterlerin ilanını müteakip markalar dairesi bünyesinde oluşturulan özel bir çalışma grubu ile tanınmış marka başvurulan değerlendirilmeye başlanmıştır. Markalar Dairesi Başkanlığı, markanın halk tarafından tanınmışlık düzeyini, markanın herkes tarafından bilinirliğini, markanın, malın potansiyel ve fiili kullanıcılarının da ötesinde ulaşmış olduğu genel tanınmışlık düzeyini aşağıdaki kriterler çerçevesinde değerlendirir.

Markanın tescilinin ve kullanımının süresi (Markanın tarihçesi hakkında ayrıntılı bilgi)

Markanın tescilinin ve kullanımının yayıldığı coğrafi alan ve kapsamı (Yurt içi ve yurt dışı tesciller nelerdir?)

Markanın üzerinde kullanıldığı mal ve/veya hizmetin piyasadaki yaygınlığı, pazar payı, yıllık satış miktarı nedir?

Markaya ilişkin promosyon çalışmalarının (özellikle de Türkiye'deki promosyon çalışmaların) özellikleri nelerdir? (Reklam niteliğinde olmayan ancak markanın tanıtımına faydalı olabilecek nitelikte faaliyetler var mıdır? (Gazete, dergi, TV vb. medya markalı ürünlerin fuarlarda teşhiri vb.)

Markanın tanınmışlığımı gösteren bir mahkeme karan var mıdır veya marka sahibinin markasını koruma yolundaki etkin çabaları marka, haksız rekabet davaları, İtiraz sayılan vb.)

Marka ne derece orijinaldir, Markanın ayırt edicilik niteliği nedir?

Markanın tanımışlığına ilişkin yapılmış kamuoyu araştırmaları varsa bunların sonuçlan nelerdir?

Markanın sahibi firmaya ilişkin özellikler (firmanın büyüklüğü, çalışan sayısı, ödenmiş sermayesi, cirosu, marka üzerinde kullanıldığı mal veya hizmetle özdeşleşiyor mu? Marka kelime veya şekil olarak görüldüğü anda refleks olarak belli bir ürünü çağrıştırıyor mu? Marka üzerinde kullanıldığı mal veya hizmetle ilgili olarak belli bir kaliteye veya statüye işaret ediyor mu?

Markayı taşıyan ürüne veya marka sahibi firmaya ilişkin olarak alınmış belgeler, ödüller (TSE, TSEK, ISO vb. Markayı taşıyan ürünlerin dağıtım kanalları (Marka sahibi firmanın kendine ait dağıtım kanallarının dışında) ve söz konusu ürünlerin ithalat ve ihracat olanakları nelerdir?

Eğer marka bir satışa konu olmuşsa, marka üzerinde kıymet takdiri yapılmışsa markanın parasal değeri nedir? Markanın marka sahibinin yıllık bilançosunda gösterilmiş midir?

Marka tescillerinin kapsadığı mal ve/veya hizmet portföyünün genişliği nedir? (örnek, sadece "gazozlar" iç marka ile, tüm elektronik eşyaları içine alan bir tescil)

Marka halk nezdinde tanınan bir marka ise bu tanınmışlık düzeyini ne kadar süredir korumaktadır?

Markanın tanınmışlığından ötürü, bu niteliğine yönelik tecavüz fiilleri var mıdır? Marka üçüncü Markaya benzer başvuruların yoğunluğu, markanın piyasada haksız yere üçüncü kişilerce kullanılıp kullanılmadığı vs.). Marka üçüncü kişilerce kullanılmakta ise bu kullanım, şekil ve üzerinde yayıldığı coğrafi ve ticari alan itibariyle tanınmış marka sahibine zarar veriyor mu?

Marka, üzerinde kullanıldığı mal veya hizmetin niteliği itibariyle (Örnek, araba markası ile çiklet markası) veya potansiyel ve markası) tecavüze açık mı, değil mi?

Yukarda sayılanların ispatına yönelik olan veya bir markanın tanınmış olduğunun ispatına yönelik her türlü belge.

25- Tanınmış marka ile meşhur marka arasındaki farklar nelerdir?
Tanınmış marka kavramı için  Maruf marka, meşhur marka bu kavramlarda kullanılmaktadır. Meşhur marka, tanınmış marka ile eşanlamlı bir sözcüktür.

26- Tanınmış marka olmanın, marka sahibine faydaları nelerdir?
• Tanınmış marka sahibinin itirazı üzerine, tanınmış markalar ile aynı veya benzer nitelikteki marka başvuruları farklı sınıflardan dahi olsa reddedilir.
• Tanınmış marka sahipleri tescil ile markasının kayıtlı olduğu ülkede doğrudan uzmanın kararı ile ya da uzman gözden kaçırıp onay verdiyse itiraz yoluyla markanın reddedilmesini sağlayabilir. 
 Tanınmış marka hakkı sahiplerinin markalarının uğradığı iltibas durumunda açacakları davalarda  normal marka hakkı sahiplerine göre uğradıkları zararı tazmin etme ya da hükümsüzlük davalarında daha avantajlıdır.
 Resmi kurumun siciline kayıtlı olduğundan prestij elde etmektedir.
 
27- Tanınmış marka başvurusu hangi durumlarda reddedilir?
Türk Patent ve Marka Kurumu başvuru sahibinin sunacağı dilekçe ve deliller üzerinden bir inceleme yapar. Bu inceleme sırasında markanın tanınmış marka olabilmesi için gerekli ve yeter şartların oluşup oluşmadığı konusunda bir değerlendirme yapar. Bu değerlendirme sırasında tanınmış marka olmak için gösterilen kriterlerin hepsinin sağlanmış olması gerekmese de kriterlerin çoğunluğunun sağlanması gerekmektedir. Aksi halde Türk Patent ve Marka Kurumu söz konusu talebi reddedecektir.

28- Türkiye'de üç boyutlu marka tescil ediliyor mu?
Yasal düzenlemede marka tanımına göre malların ve ambalajlarının dış görünüşleri marka olarak tescil edilebilecek işaretler arasında yer almaktadır. Markanın en önemli unsuru olan ayırt edicilik kriterini taşıdıkları sürece, malların veya ambalajlarının dış görüntüleri üç boyutlu marka olarak tescil edilebilmektedir. Özellikle Madrid Protokolü Uyarınca Türkiye’ de tescilli üç boyutlu marka örnekleri bulunmaktadır.

29- Ticaret unvanının marka tescili edilmesi zorunlu mudur?
Ticaret Unvanı Ticaret Kanunu Hükümlerine göre tescil edilmekte ve korunmaktadır. Dolayısıyla marka olarak tescil edilmesine gerek yoktur. Ticaret Unvanı marka olarak kullanılması ve korumasının da sağlanması istenilirse tescil yaptırılabilir.

30- Lisans (markanın kullanım hakkı) verdiğimiz zman aynı markayı bizde kullanabilir miyiz?
Marka sahibi ile marka kullanım hakkı verilen kişi arasında yapılan anlaşmanın koşulları “inhisari olmayan” yani kullanım hakkının üçüncü kişilere verilmesini engellemeyen lisans olarak hazırlandıysa, marka sahibi de söz konusu markayı kendisi de kullanabilir.


PATENT

1- Buluş nedir?

Bilinen bilgilerden faydalanarak daha önce bilinmeyen yeni bir bulguya ulaşma ya da yöntem geliştirmedir. bir diğer adıyla icattır. buluş ya da icat, daha önce bulunmayan bir şeyin insan çabasıyla geliştirilmesidir. icatlar genellikle geçmişte var olan teknik bilgilerin yeni ve benzersiz bir şekilde meydana getirilmesi sonucudur. 

2- Patent nedir?
Patent, icat edilen buluşun, kişiye ya da kişilere belirli bir süre içinde kullanma, satma, kiralama gibi mülkiyetine ayrılmış devlet tarafından verilen yasal belgedir. bir başka deyişle sınırlı bir süre ve yer için üçüncü kişiler tarafından buluşun izinsiz olarak üretilmesini, satılmasını, kullanılmasını veya ithal edilmesini engelleme yoluyla sahibine tanınan tekel haklarıdır. 

3- Neden patent verilir? 
Patent sistemi, buluş sahiplerine belli bir süre koruma hakkı vermesinin yani sıra, patentte yer alan tüm bilgileri kamuoyuna açarak, aynı konuda çalışan başkalarının ayni buluşu yeniden üretmek için emek, zaman, maliyet vs. harcamasının engellenmesi için vardır. Bu özelliğe patentin bilgi işlevi diyoruz.

4- Hangi buluşlara patent verilir? 
Bir buluşa patent verilebilmesi için 3 şartın geçerli olması gerekiyor.
-yenilik
-tekniğin bilinen durumunun aşılması
-sanayide ve tarımda uygulanabilir olması

5- Hangi buluşlara patent verilemez?
Buluş niteliğinde olmadığı için patent verilemeyecek konular:
-keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları;
-zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar;
-edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, bilgisayar yazılımları;
-bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller.
-insan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri.

6- Türkiye’de kaç çeşit patent sistemi vardır? 
Patent başvuruları iki şekilde gerçekleştirilir. İki çeşit patent başvurusu ile korunabilmektedir. İlki patent başvurusu ile incelemeli patent başvurusu olarak yapılmaktadır. Son olarak faydalı model başvurusu ile bahsedilen iki çeşit patent başvurusu yapılabilmektedir. 2017 Ocak ayından önce incelemesiz patentler 7 yıl korunmakta olup 2017 Ocak ayı sonrasında kaldırılarak patent çeşitleri ikiye indirilmiştir. 2017 öncesi incelemesiz patent başvuruları incelemeli patente dönüştürülebilme hakkı elde etmiştir. 
1) İncelemeli Patent Başvurusu: Aralarında Türk Patent ve Marka Kurumu’nun da olduğu belirli patent ofislerinde patent başvurusunun incelenmesiyle elde edilen araştırma raporuna dayanılarak verilen patent başvurusudur. 20 yıl koruma sağlar. Koruma süresi uzatılmaz.
2) Faydalı Model Başvurusu: 10 yıl koruma hakkı veren patent başvuru sistemidir. İncelemeli patent başvuru sistemine göre daha az maliyetle ve kısa sürede alınabilir. Kurum içerisinde araştırma raporu düzenlenmesi şartı 2017 yılı kanun değişikliği ile yürürlüğe girmiştir.

7- Faydalı model nedir? 
Türkiye’de ve dünyada yeni olan, sanayiye uygulanabilen buluşların sahiplerine 10 yıl süre ile bu buluş konusu ürünü üretme ve pazarlama hakkının tanınmasıdır. Patent verilebilmesi için aranan Tekniğin Bilinen Durumu'nu aşma kriterinin aranmadığı, yenilik ve sanayiye uygulanabilirlik şartlarının yeterli görüldüğü buluş çeşididir. Kimyasal madde olan buluşlar faydalı model koruması dışında bırakılmıştır.

8- Tekniğin bilinen durumu nedir?
Patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce, buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde toplumca erişilebilir yazılı ve sözlü tanıtım, kullanım veya bir başka yolla açıklanan bilgilerden oluşur. 
Patent başvurusu tarihinde veya bu tarihten sonra yayınlanmış olan ve patent başvuru tarihinden önceki tarihli Türk Patent ve faydalı model belgesi başvurularının yayınlanan ilk metinleri, tekniğin bilinen durumuna dahildir. 
Patent ve faydalı model kriterlerine bakıldığında faydalı model daha önce patent belgesi ya da faydalı model belgesi almış bir patentin geliştirilip teknik bir soruna çözüm getirilerek yenilik kazanması ile elde edilebilir. 

9- Faydalı model tescili için gerekli kriterler nelerdir? 
-Yenilik.
-Sanayi’ye uygulanabilirlik.

10- Patent ve faydalı model arasındaki fark nedir?
-Faydalı modelde, tekniğin bilinen durumunun aşılması kriteri aranmaz,
-Koruma süreleri farklıdır,
-Faydalı model belgesine, ek faydalı model belgesi verilmez,

11- Başvurumun patent veya faydalı model olduğuna kim karar verir?
Buluşu için patent ya da faydalı model başvuru sistemlerinden hangisinin seçileceğine başvuru sahibi kendisi karar verir. Faydalı model başvurusu için dikkat edilecek en önemli husus, yeni olmayan ürünler için başvuru yapılmaması gerektiğidir. yeni olmayan ürünler için başvuru yapılıp faydalı model belgesi alınsa dahi, ürünün yeni olmadığının üçüncü kişilerce ispatlanabilmesi durumunda, mahkeme yolu ile belgenin iptali söz konusudur.

12- Yazılımlara patent alınabilir mi?
Bu durum, ülkelerin yasalarına göre değişiklik gösteriyor. bilgisayar yazılımlarının, buluşlar gibi patent ile korunması bazı ülkelerde kabul ediliyor. birleşik devletler, Japonya, Kanada’da uygulanan patent ile koruma sisteminin Avrupa ülkelerinde uygulanması gecikmiş olup çalışmalar sürdürülüyor. Türkiye’de yazılımlar 5846 sayılı fikir ve sanat eserleri yasası hükümlerince sanat eseri olarak korunuyor. ancak hem Avrupa’da hem de Türkiye’de belirli koşullar altında, teknik bir yönü olan yazılımların patentle de korunması Avrupa patenti kapsamında mümkün olabilir.

13- Bilgisayar programları ve yazılımları patent başvurusu ile korunabilir mi?
Sınai Mülkiyet Kanununda "Patentlenebilir buluşlar" ile "Patentlenebilirliğin istisnaları” madde 82 de sıralanmıştır. Bu maddeye göre bilgisayar programlarının buluş niteliğinde sayılamayacağı belirtilmiştir. Bilgisayar yazılımları belirli programlama dilleri kullanılarak kodlar vasıtasıyla hazırlanmakta ve yüklendikleri bilgisayarlarda iş görmektedirler. Burada kastedilen korunmama bu kodlar sonucu ortaya çıkan yazılımın kendisidir. Bu ortaya çıkan yazılım bilim eserleri gibi Copyright kanunuyla korunmaktadır. Bazı durumlarda bahsedilen kodlar vasıtasıyla ortaya konulan yazılımların algoritmaları "yeni, sanayiye uygulanabilir ve konuda uzman olan bir kişi tarafından aşikâr şekilde ortaya konulamayacak çözümler" içerebilmektedir. Bu başlıklar ise patentle korunabilecek konular ve buluşlar arasında sayılmıştır. Eğer ortaya konulan yazılım sadece gelir getirecek bir inovasyon ise örneğin, farklı bir raporlama, pazarlama, sipariş alma veya bir ödeme yöntemi vb. başka bir değişle var olan bir "teknik probleme çözüm" getirmiyorsa, sadece yenilik sunuyor ve bu yenilik orta düzey bir uzmanın fazla bir düşünsel faaliyet yapmaksızın ortaya koyabileceği yenilik ise patent alamayacaktır. Ancak eğer yazılımınız: Teknik probleme çözüm getiriyorsa,  Bu çözüm yeni ise, Bu çözüm sanayinin herhangi bir dalına uygulanabiliyor ise,  Çözümünüz konuda uzman bir kişiye bahsedilen problemi söylediğinizde basitçe ortaya koyabileceği bir çözüm değilse, algoritma ve/veya donanımlar olarak bir sistem şeklinde koruma imkânı vardır. Somut proje hakkında teknik bilgiler olmaksızın yapılacak yorumlar bizleri hatalı yönlendirmelere sevk edebilir. Bu sebeple projenin detayları bir patent vekiliyle paylaşılarak vekilin yorum yapması daha sıhhatli bir sonuca götürecektir.

14- Patent tescilinde yetkili kurum neresidir?
Ankara’da bulunan Türk Patent ve Marka Kurumu kanunlarla patent tescilinde yetkili kılınmıştır. Kısa adı TÜRKPATENT olan kurumun işlem yapma yetkisi de sadece başvuruculara ve TÜRKPATENT siciline kayıtlı, resmi patent vekillerine de tanınmıştır.

15- Patent veya faydalı model koruma süreleri ne kadardır?
İncelemeli patent 20 yıl,

İncelemesiz patent 7 yıl,

Faydalı model belgesi 10 yıl, süre ile korunur.

16- Patent hakkının sona ermesinin sebepleri nelerdir?
Patent hakkı;

1.koruma süresinin dolması; 

2.patent sahibinin patent hakkından vazgeçmesi; 

3.yıllık ücretlerin ve ek ücretlerin öngörülen sürelerde ödenmemesi;

sebeplerinden birinin gerçekleşmesi ile sona erer.

17- Patent ile faydalı model belgelerinin koruma süreleri uzatılabilir mi?
Hayır uzatılamaz. Patent ve faydalı model belgelerinin koruma süreleri uzatılamaz. Ancak incelemesiz verilen patent için başvuru tarihinden itibaren 7 yıl içinde inceleme talebinin yapılması halinde, incelemeli sisteme geçiş yapılabilir ve inceleme sonucu olumlu olursa, koruma süresi 20 yıla uzatılır. İncelemesiz Patent 2007 Ocak ayı itibariyle kalktığından bu uygulamadan 2007 öncesi başvuran patent sahipleri faydalanabilmektedir.

18- Patent ile faydalı model belgesi ile sağlanan haklar nasıl değerlendirilir?

Buluşların patentle korunması her ülkede geçerli olan ulusal yasalar çerçevesinde sağlanmaktadır. yani, bir ülkede alınan patent sadece o ülkede geçerlidir. bir buluşun farklı ülkelerde de korunması için, korunma istenen her ülkede patent başvurusunun yapılması zorunludur.

Tek bir başvuru ile birden fazla ülkede başvuru yapılması olanağını sağlayan patent işbirliği anlaşması, Avrupa patent sözleşmesi gibi uluslararası anlaşmalar bulunmaktadır. Türkiye’de söz konusu anlaşmalara taraf olduğundan, bu anlaşmalar vasıtasıyla birden fazla ülkeye aynı anda başvuru yapabilmek mümkündür.

Patent/faydalı model belgesi hakkı bir bedel karşılığında devredilebilir, lisans sözleşmesi yoluyla kiralanabilir. ayrıca, bu hak veraset yoluyla varislere intikal ettirilebilir veya rehin edilebilir

19- Patent başvurusu yapmadan önce neler yapılmalıdır?
Patent başvurusu yapılmadan önce başvuru sahibinin buluş konusu teknik ile ilgili Patent araştırması yapması gerekmektedir. Tekniğin bilinen durumunun araştırılması, buluş sahibine kendi buluşunu mevcut patentlerle karşılaştırma, benzerlikleri ve farklılıkları görme olanağını sağlar. Başvuru sahibi buluşunun yeni olup olmadığı konusunda genel bir fikre sahip olur. Böylece mevcut teknoloji bilinerek yapılan bir patent başvurusunun reddedilme olasılığı azaltılmış olur.

20- Buluş sahibinin patent/faydalı model belgesi aldıktan sonra yapacağı işlemler nelerdir?
Patent/faydalı model belgesi sahibi veya yetkili kıldığı kişi, patentle veya faydalı model belgesi ile korunan buluşunu, patent/faydalı model belgesinin verildiğine ilişkin ilanın resmi patent bülteninde yayımlandığı tarihten itibaren üç yıl içinde kullanmak ve TÜRKPATENT’e kullandığını ispatlamak zorundadır.

Patent sahibi kullanma beyanı yapmazsa patent hakkı ortadan kalkmaz fakat böyle bir durumda patenti kullanmak isteyen kişiler mahkemeye giderek zorunlu lisans isteyebilirler.

Ayrıca, patent/faydalı model belgesi hakkının devam edebilmesi için patent/faydalı model belgesinin koruma süresi boyunca her yıl ücret tarifesinde belirtilen yıllık ücretleri, TÜRKPATENT’in bildirimine gerek olmaksızın, vade tarihinde veya vadeyi takip eden altı aylık ek süre içerisinde peşin olarak ödemek gereklidir.

21- Patent tescil işlemleri için yıllık harç sistemi nasıldır?
Tescil işlemleri devam etmekte olan ve tescilli patent veya faydalı modellerin korumalarının devam etmesi için, koruma süreleri boyunca her yıl vadesinde TÜRKPATENT’E ödenmesi gerekir. vade tarihi, başvuru tarihine tekabül eden ay ve gündür. Yıllık ücretler vade tarihinde ödenmemesi halinde, gecikme cezasıyla birlikte, vadeyi takip eden altı ay içinde gecikmeli olarak ödenebilir. bu tarihte de ödenmezse patent hakkı sona erer.

22- Patent kullanma zorunluluğu var mıdır?
Patent sahibi veya yetki verdiği kişi, patentle korunan buluşu kullanmak zorundadır. kullanma zorunluluğu patentin verildiğine ilişkin ilanın bültende yayınlandığı tarihten itibaren 3 yıl içinde gerçekleşir.

Patent sahibi kullanma beyanı yapmazsa patent hakkı ortadan kalkmaz fakat böyle bir durumda patenti kullanmak isteyen kişiler mahkemeye giderek zorunlu lisans isteyebilirler.

Patent sahibi veya yetkili kıldığı kişi, TÜRKPATENT nezdinde buluşu kullanmakta olduğunu resmi bir belge ile kanıtlar. Resmi nitelikli patent kullanım belgesi, yönetmenlikte belirlenen merci tarafından ve yönetmelikte belirlenen genel kıstaslara ve kurallara göre düzenlenir.

Kullanım belgesi, buluşun kullanıldığı sınaî işletmedeki üretimin incelenmesi sonucunda verilir. Belge, patent konusu buluşun satışa sunulduğunu veya uygulandığını tayin eder. Belge, ilgili merci tarafından buna ilişkin başvurunun yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde düzenlenir. Belgede, patentle korunan buluşun fiilen kullanılmakta olduğu konusundaki bilgiler bulunur.

Kullanım belgesi patent sicili´ne kayıt edilir.

23- Faydalı model başvurusu yaptım. yaptığım faydalı model patentimde başka firmalar küçük değişiklikler yaparak faydalı model başvurusu yapıyor. Bu soruna nasıl çözüm bulmalıyım?
Faydalı Model başvurunuzun  konusunda uzman, patent uzmanı tarafından yapılması ve gerektiğinde patent mühendisliği bilgisi içermesi karşı tarafın küçük değişiklikler yaparak engellemesini sağlayacak “alternatif kullanımlara” karşı koruma sağlayacak tarifname ve istemler hazırlaması gerektirecektir. Bu hususlara dikkat edilmeden hazırlanan faydalı model tescilleri hukuki yollar ile gerekli kanıtlar sağlandığı takdirde ancak hakkını alabilecektir. 

24- Bir alet yaptım. Bu ürünü ilk defa ben ürettim. Bu durumda Patent mi yoksa faydalı model patenti mi almalıyım?
Yaptığınız alet, makine, cihaz veya ürünün çalışma prensibi bakımından dünyada benzerleri bulunmuyorsa ve emsallerine göre avantaj sağlıyorsa patent başvurusu yapılması önerilir. Öte yandan benzer mantıklar ve çalışma prensipleri ile piyasada varsa bulduğunuz ürün bazı parçaların değiştirilmesi ile ilgili küçük detayların geliştirmesi ile ilgili diğer mevcut tekniklerden ayrılıyorsa faydalı model patentine başvurmanız önerilir. Bu konuda en uygun kararı verebilmeniz için patent mühendisi, konusunda uzman bir patent vekili ve patent uzmanına danışmanız gerekmektedir. Ofisimize bu konuda mesaj atabilir, ya da arayarak iletişime geçebilirsiniz. 

25- Patentli ürünü geliştirip yeni bir patent mi farklı bir patent mi alınmalıdır?
Patentin geliştirilmesi dâhilinde oluşturulacak yeni ürün de patent niteliği taşıyorsa farklı bir patent alınabilir. buluş sahibi ya da patentli ürünü geliştiren kişi yeni ürünü için patent alma hakkına sahiptir.

26- Rüçhan hakkı nedir ve buluş sahibine hangi yararları sağlar?
Bir buluşun birden fazla ülkede korunması istenirse, ilk patent başvurusunun herhangi bir ülkede yapılması tarihinden itibaren 12 aylık bir süre içinde aynı buluş için başka bir ülkede başvuru yapma konusunda bir haktan yararlanılabilir, buna rüçhan hakkı denir. rüçhan hakkı öncelik hakkı anlamına gelir. ilk defa başvuru yapacaklar için rüçhan hakkı söz konusu değildir. daha önce yapılmış başvurular için rüçhan(öncelik) hakkı söz konusudur.

bir başvuru sahibinin herhangi bir ülkede yaptığı başvurunun tarihi ile bu başvurusuna dayanarak daha sonra yaptığı başvurunun tarihi arasında üçüncü kişilerce buluş konusuna benzer bir konu için patent başvurusu yapılırsa, o başvuru karşıt doküman olarak gösterilemez.

başvuru sahibi, yararlanmak istediği rüçhan hakkını başvuru ile birlikte veya başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde talep eder. bununla ilgili rüçhan hakkı belgesini, patent başvurusu tarihinden itibaren üç ay içerisinde vermediği takdirde rüçhan hakkından yararlanma talebi yapılmamış sayılır.

yabancı ülkelerde patent verilmesi için yapılan bir başvurunun farklı ülkelerde yapılmış olmasına bakılmaksızın birden çok rüçhan hakkı talebinde bulunulabilir.

27- Patent verilen bir konudaki ürünlerin tümünün üretme ve pazarlama hakkının patent sahibinin tekeline verildiği düşüncesi doğru mudur?
Patent koruması genel nitelikli değildir. Yani sanayinin herhangi bir alanının herhangi bir konusundaki bir buluşun patentle korunuyor olması, sanayinin o konudaki tüm ürünlerinin üretim ve pazarlama hakkının patent sahibine verildiği anlamına gelmez. Patent başvurusu veya patentten doğan korumanın kapsamı, buluş konusunu açıklayan tarifnamenin bir parçası olan istem veya istemler ile belirlenir. İstem veya istemler, bir yandan patent başvurusu veya patent sahibine hakkı olan korumayı sağlayacak ve diğer yandan da üçüncü kişilere korumanın kapsamı açısından makul bir düzeyde kesinlik ifade edecek şekilde birlikte yorumlanır. Bu korumanın sınırlarını buluş konusu ile aynı olan bütün ürünleri kapsar şekilde düşünmemek gerekir. Bir başka araştırmacının bir başka çözüm yolu ile aynı sonuca ulaşması mümkündür. Dolayısıyla birbirinden farklı teknik çözüm yolları ile elde edilen sonuçların her biri ayrı ayrı patent verilerek korunabilir.

Buluş yeni bir ürün ile ilgili olabileceği gibi bir ürünün üretilmesi için geliştirilen yeni bir yöntem ile de ilgili olabilir.

28- Patent ya da Faydalı Model patenti başvurusu şirketlere veya şahıslara ne kazandırmaktadır?
Patent/Faydalı Model konusu ürününün izni olmadan her türlü satış ve imalatı yasaklama Patent/Faydalı Model konusu ürünün izni olmadan ihraç ve Türkiye'ye ithal edilmesine engel olma

Patent/Faydalı Model konusu ürünün izni olmadan kişisel amaçtan fazla elde bulundurulmasını ve kullanılmasını yasaklama

 Patent/Faydalı Model hakkının kullanılmasının başkasına teklif edilmesini yasaklama 

Patent konusu bir usulü kullanılarak üretilmiş olan ürünlerin satılmasını, ticari amaçla elde bulundurulmasını ve ithalini yasaklama hakkına sahip olup yukarıda sayılı olan fiillerden birisinin veya birkaçının işlenmesi halinde Patent/Faydalı Model hakkına tecavüz edildiğini ileri sürerek dava açma yetkisine sahip bulunmaktadır. Bu sayede Patent/Faydalı Model hakkını elinde bulunduran kişi piyasada kendi alanında tekel olabilme imkânına sahiptir. 

29- Bir ülkede alınan patentin tüm dünyada geçerli midir?
Buluşların patent ile korunması her ülkede geçerli olan ulusal yasalar çerçevesinde sağlanmaktadır. yani bir buluşun patent ile korunması için, korunma istenen her ülkede patent başvurusunun yapılması zorunludur.

Dünya patenti veya uluslararası patent bir hedef olmakla birlikte bu hedefe henüz ulaşılamamıştır. sadece  38 üye 2 ortak üye  Avrupa ülkeleri tarafından kabul edilen ve Avrupa Patent sözleşmesi olarak adlandırılan bölgesel koruma sistemi, dünya patenti veya uluslararası patent uygulamasının bir denemesi olarak kabul edilebilir. Ama bu sözleşmeye göre yapılan tek bir başvuru ile alınan patent belgesi ile buluşun korunması, yine patentin geçerli olduğu ulusal kanunlar çerçevesinde olmaktadır.

30- Patent haklarına ilişkin ihlaller ve tecavüzler konusunda hangi suçlar tanımlanmakta ve suçlara ne tür cezalar öngörülmektedir?
Patent haklarının korunması hakkında kanun hükmünde kararnamenin 73/a maddesinde, patent hakları konusundaki ihlal ve tecavüz hallerine ilişkin suçlar üç ayrı grupta toplanmış ve her biri için ayrı cezai hükümler getirilmiştir.

Birinci grupta; patent hakkı sahibi olarak belirtilmesi gereken kimlik bildiriminin gerçeğe aykırı olarak yapılması; patent koruması olan bir eşya veya ambalajı üzerine konulmuş, patent koruması olduğunu belirten işaretin, yetkisi olmadan kaldırılması; bir kişinin kendisini haksız olarak patent başvurusu veya patent hakkı sahibi olarak göstermesi durumları tanımlanmış ve bu durumda suçlular hakkında üç yüz milyon liradan altı yüz milyon liraya(*) kadar ağır para cezası ve bir yıldan iki yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür.

İkinci grupta ise; mevcut olmadığını veya üzerinde tasarruf yetkisi bulunmadığını bildiği veya bilmesi gerektiği halde, patent korumasına ilişkin mevzuatın devir ve intikal, rehin ve haciz ile ilgili maddelerinde yazılı haklardan birini veya bu haklarla ilgili lisansı, başkasına devretme veya verme veya rehnetme veya bu haklar üzerinde herhangi bir tasarrufta bulunulması, korunan bir patent hakkının sahibi olmadığı veya koruma süresi bittiği veya herhangi bir sebeple patent hakkının hükümsüzlüğü veya patent korumasından doğan hakkının sona ermesi durumlarında; kendisinin veya başkasının imal ettiği veya satışa çıkardığı eşyaya veya ambalajlarına veya ticari evrakına veya ilanlarına, hukuken korunan bir patent hakkı ile ilgili olduğu kanısını uyandıracak şekilde, işaretler koyma veya bu amaçla yazılı ve görsel basındaki ilan ve reklamlarda, bu tarzda yazı, işaret veya ifadelerin kullanılması durumları tanımlanmış ve bu durumda suçlular hakkında altı yüz milyon liradan bir milyar liraya(*) kadar ağır para cezası ve iki yıldan üç yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür.

Üçüncü grupta ise patent haklarına tecavüz sayılan fiillerden birini işleyenler hakkında, altı yüz milyon liradan bir milyar liraya(*) kadar para cezası ve iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür. ayrıca, haklarında bu tür suçlardan dolayı cezalara hükmolunanların, varsa işyerlerinin bir yıldan az olmamak üzere kapatılması ve aynı süre ticaretten men edilmeleri hüküm altına alınmıştır.

(*)28.07.1999 tarih ve 4421 sayılı “Türk ceza kanunu ile cezaların infazı hakkında kanunda değişiklik yapılmasına dair kanun” ile (madde 4 b/9) 01.01.1994 ila 31.12.1998 tarihleri arasında yürürlüğe girmiş bulunan kanunlardaki para cezaları sekiz kat arttırılmıştır.

31- Patent/faydalı model başvurusu yurtdışında nasıl yapılır?
Yurt dışında patent/faydalı model başvurusunda bulunmak isteyen buluş sahipleri veya başvuru sahipleri, bu ülkelerin her birinde, o ülkenin sistemine uygun bir şekilde ve o ülkenin dilinde hazırlanmış ayrı ayrı başvurularda bulunmak zorundadırlar. Ancak, 12.07.1995 tarih ve 4115 sayılı kanunla Türkiye’nin katılmayı kararlaştırdığı ve 1 ocak 1996 tarihinde yürürlüğe giren Patent işbirliği Antlaşması (PCT) ile birden fazla ülkede buluşlarını koruma altına almak isteyen başvuru sahipleri, tek bir başvuru ile PCT’ ye üye ülkelerin tamamında patent başvurusu yapabilmektedirler. 

Ayrıca 1 kasım 2000 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Avrupa Patent Sözleşmesi aracılığıyla yapılacak bir patent başvurusu ile de sözleşmeye üye ülkelerin tamamında veya seçilen ülkelerde bir patent koruması elde etmek mümkün olmaktadır.

32- Patent işbirliği antlaşması (PCT) aracılığıyla nasıl başvuru yapılır?
Patent işbirliği anlaşması aracılığıyla TÜRKPATENT’e yapılan uluslararası bir başvuru ile bu anlaşmaya üye ülkelerin tamamında veya seçilen ülkelerde Türkiye’ye yapılan başvurunun tarihinden itibaren bir koruma elde etmek mümkündür. bununla ilgili basılı uluslararası başvuru dilekçelerinin bir sureti (İngilizce, Almanca veya Fransızca) ve başvuru aşamasında ödenmesi gereken ücretlerle ilgili bilgiler TÜRKPATENT’den temin edilebilir. 

TÜRKPATENT’e uluslararası başvuru dilekçesi, buluş konusunu açıklayan İngilizce, Almanca, Fransızca veya Türkçe hazırlanmış tarifname, istemler, özet ve varsa resimler ve ilgili ücretlerin ödendiğine dair belge sunularak yapılan PCT başvurularında TÜRKPATENT sadece başvuruları kabul etmek ve başvuruyu, uluslararası başvurularla ilgili işlemleri yürütmekle görevli WIPO-Uluslararası Büro ve seçilen araştırma kuruluşuna iletmekle yükümlüdür. Bundan sonraki tüm işlemler başvuru sahibi ile Uluslararası Büro ve seçilen araştırma kuruluşu arasında devam etmektedir.

33- Yıllık ücretlerin ödenme süreleri ne kadardır?
Bir patent başvurusu veya patentin korunması için gerekli olan ve ücret listesinde belirtilen yıllık ücretler, TÜRKPATENT’in bildirimine gerek olmaksızın patentin koruma süresi boyunca her yıl vadesinde (başvuru tarihine tekabül eden ay ve günde ) peşin olarak TÜRKPATENT’in yetkili kıldığı hesaplara ödenmelidir.

Yıllık ücretlerin, belirtilen vadede ödenmemesi halinde, bu ücretler, ücret listesinde belirtilen ek bir ücretin ilavesi ile vadeyi takip eden altı ay içinde, gecikmeli olarak ödenebilir. bu süre içinde de yıllık ücretlerin ödenmemesi halinde patent hakkı, bu ücretin son ödeme tarihi itibariyle, sona erecektir.

34- Unvan ya da adres değişikliği işlemi için nasıl başvuruda bulunmalıyım?
Patent başvurusu veya patentin sahibinin unvanı ya da adresinde herhangi bir değişiklik söz konusu ise, bu değişikliğin patent siciline kayıt edilebilmesi için, aşağıda sayılanlarla TÜRKPATENT'e başvuruda bulunulmalıdır.